Rodzaje systemów ogrzewania domów jednorodzinnych

Na rynku mamy obecnie całą gamę systemów ogrzewania dla domu jednorodzinnego. Ze względu na rodzaj zużywanej energii możemy podzielić je na nieelektryczne, elektryczne, i hybrydowe. Natomiast pod względem rozprowadzania ciepła: przewodzenie, konwekcja oraz promieniowanie (radiacja). Ogrzewanie może być też punktowe (grzejniki, kaloryfery) oraz powierzchniowe (podłogowe, ścienne). Ciepło rozprowadzane jest za pomocą wody (CO) lub powietrza (ogrzewanie kanałowe, klimakonwektory).

W Polsce najpopularniejsze są instalacje centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, wykorzystujące kotły na paliwa stałe (węgiel, pellet), ciekłe (olej opałowy) i gazowe (gaz ziemny i LPG). Obecnie używanie starych, dymiących pieców spalających paliwa gorszej jakości (węgiel lub nawet śmieci) jest sukcesywnie zakazywane przez ustawy antysmogowe, zaś za złamanie zakazu grożą wysokie kary. W zamian oferowane są różne programy dofinansowania do wymiany takich pieców na nowoczesne źródła ciepła.

Ogrzewanie do domu

Dlatego obecnie najpopularniejsze stało się ogrzewanie gazowe, wykorzystujące gaz ziemny z instalacji miejskiej lub gaz płynny z butli. Jest ono wygodne w obsłudze i bezpieczne. Efektywniejsze energetycznie są kotły gazowe kondensacyjne. Wadą ogrzewania gazowego są zmienne ceny paliwa. Kotły olejowe to droższy sposób ogrzewania, zwykle stosowane są w lokalizacjach bez dostępu do sieci gazu ziemnego. Ogrzewanie olejowe jest efektywne, bezpieczne i łatwe w obsłudze. Jednak musimy zapewnić odpowiedniego miejsca na zbiornik paliwa oraz wykonywać regularną konserwację i czyszczenie. Ponadto dostępność i cena oleju w przyszłości może się zmienić. Z nowoczesnych, ekologicznych rozwiązań popularne są również kotły na ekogroszek, pellet i zgazowujące drewno. Jednak są one bardziej kłopotliwe w obsłudze od kotłów gazowych czy pomp ciepła.

Nowoczesnym i ekologicznym źródłem ogrzewania są coraz popularniejsze pompy ciepła. To urządzenia zasilane z sieci energetycznej lub własnej instalacji fotowoltaicznej, wykorzystujące energię pobraną z powietrza, gruntu lub wody do ogrzewania (lub chłodzenia) budynków. Ogrzewają one wode w instalacji C.O. lub powietrze, które jest nawiewane do pomieszczeń. Pompy ciepła powietrze-woda są znacznie tańsze od gruntowych i można je zainstalować niemal wszędzie, jednak ich współczynnik sprawności COP wynosi około 3,1. Czyli 1 kWh zużytej przez taką pompę energii elektrycznej oznacza uzyskanie 3,1 kWh energii cieplnej. Dla pomp grunt-woda wartość COP wynosi około 4, natomiast woda-woda aż 5,1. Jednak pompy gruntowe sa znacznie droższe i wymagają albo posiadania działki z niezabudowaną dużą powierzchnią (w przypadku kolektorów poziomych w postaci rur zakopanych na głębokości ok. 1,5 m) albo wykonania drogich odwiertów (o głębokości ok. 100 m - w przypadku kolektorów pionowych). Pompy ciepła dzielą się na dwa rodzaje, w zależności od sposobu instalacji w budynku: split - zawierające dwa moduły (dwie jednostki) montowane na zewnątrz i wewnątrz budynku oraz monoblok - montowane całkowicie na zewnątrz.

Czym ogrzewać dom ?

W Polsce coraz więcej osób instaluje ogrzewanie płaszczyznowe, głównie podłogowe (wodne lub elektryczne), które posiada sporo zalet, m.in.: optymalny rozkład temperatur, brak przesuszania powietrza, brak unoszenia sie kurzu oraz oszczędność miejsca i estetyka pomieszczeń. Innym rodzajem ogrzewania płaszczyznowego jest elektryczne ogrzewanie ścienne i sufitowe na podczerwień, wykorzystujące specjalne folie. Koszty ogrzewania elektrycznego możemy znacząco obniżyć po zamontowaniu instalacji fotowoltaicznej. Wiele osób posiada w domach (lub planuje zamontować) klimatyzację, głównie typu split. Większość nowoczesnych klimatyzatorów posiada też funkcję ogrzewania (odwrócony obieg czynnika chłodniczego). W zasadzie wystarcza ona tylko do dogrzewania pomieszczeń podczas chłodniejszych dni jesienią czy wiosną (chyba, że jest to dom pasywny), jednak może stanowić uzupełnienie systemu grzewczego (hybrydowego).

Porównanie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych wybranych systemów ogrzewania domu:

Pompy ciepła. Przeciętny koszt instalacji pompy ciepła w domu jednorodzinnym o powierzchni 150 m² to 15-45 tys. zł. Najtańsze, ale także i najmniej efektywne energetycznie, są powietrzne pompy ciepła – ich ceny zaczynają się od ok. 15 tys. zł. Droższe, ale i znacznie efektywniejsze pompy gruntowe kosztują około 40-80 tys. zł. Pewną odmiana powietrznych pomp ciepła są klimatyzatory z funkcją ogrzewania.
Kotły gazowe. Obecne ceny zakupu tych urządzeń wahają się od ok. 2500 zł do nawet 20000 zł. Droższe, ale wydajniejsze są kotły kondensacyjne odzyskujące ciepło ze spalin. Jednak w przypadku konieczności wykonania kompletnej instalacji gazowej musimy jeszcze doliczyć koszty montażu, podłączenia i uruchomienia. Prace musza wykonać specjaliści z odpowiednimi uprawnieniami. W zależności od zakresu prac, rodzaju materiałów i rodzaju ocieplenia można przyjąć, że koszt wykonania instalacji gazowej w domu 150 m² w 2024 r. wynosi od ok. 15 000 zł do 60 000 zł.
Kotły na pellet. Zależnie od mocy cieplnej, jego wyposażenia i klasy energetycznej, kocioł do średniej wielkości domu kosztuje 10 do ponad 20 tys. zł. W przypadku montażu kotła, który trzeba włączyć w instalację grzewczą w kotłowni koszty robocizny wynoszą 3-5 tys. zł. Jeśli zakupimy kocioł wraz z montażem, to koszty wyniosą od od ok. 15 tys. do ponad 30 tys. zł.

Koszty ogrzewania domu za pomocą różnych źródeł ciepła

Orientacyjne koszty roczne ogrzewania domu o powierzchni 150 m², w zależności od rodzaju paliwa, systemu ogrzewania oraz zapotrzebowania na ciepło (stan na lipiec 2024, na podstawie serwisu cena-pradu.pl) podajemy w tabeli:

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (P.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl