Rekuperacja to energooszczędny sposób na efektywną wymianę powierza

Prawidłowa wentylacja budynku to podstawa każdego zdrowego domu

Konsekwencją niesprawnej wentylacji jest gromadzenie się w pomieszczeniach wilgoci oraz dużej zawartość dwutlenku węgla, bakterii, wirusów, zarodników pleśni i grzybów. Z kolei jakość powietrza, którym oddychamy, ma znaczący wpływ na nasze samopoczucie i jeśli jest ono zanieczyszczone, to czujemy się ogólnie źle, pojawiają się bóle głowy, spłyca się nasz oddech, możemy mieć problemy ze snem.


Wentylacja domu czy mieszkania jest zatem koniecznością, a możliwość wymiany powietrza może być zapewniona w dwojaki sposób: poprzez wentylację grawitacyjną lub mechaniczną. Wentylacja grawitacyjna opiera się na różnicy ciśnień między wnętrzem budynku, a jego otoczeniem i zasysaniem powietrza (tzw. ciągu) przez kominy. Powietrze z zewnątrz napływa przez szpary w oknach, drzwiach czy przez wywietrzniki, co jedynie wychładza dom, ale nie zapewnia odprowadzenia wilgoci z pomieszczeń. Im chłodniej jest na zewnątrz, tym więcej ciepła ucieka z wewnątrz, a zastopowanie tego przepływu powoduje jedynie brak wymiany powietrza. Wentylacja grawitacyjna nie jest też w żaden sposób sterowalna i przewidywalna. W dobie budownictwa energooszczędnego, gdzie szczelność okien i drzwi jest priorytetem, sama wentylacja grawitacyjna nie wystarczy, bo powoduje straty energetyczne i doprowadza do gromadzenia się wilgoci w mieszkaniu. W wentylacji mechanicznej to rekuperator inicjuje ruch powietrza, jednocześnie odzyskując ciepło z nagrzanego, choć zanieczyszczonego (wilgocią i dwutlenkiem węgla) powietrza, które wyciągane są z pomieszczeń za pomocą anemostatów.

Rekuperator posiada 4 króćce podłączone do odpowiednich kanałów wentylacyjnych:

  • czerpnię, do której podłączony jest kanał doprowadzający zewnętrzne powietrze,
  • wyrzutnię, która usuwa zanieczyszczone powietrze z pomieszczeń na zewnątrz,
  • wyciąg z pomieszczeń (podłączony do sieci kanałów wentylacyjnych, dzięki którym powietrze za pośrednictwem anemostatów jest wyciągane z pomieszczeń),
  • nawiew do pomieszczeń (podłączony do odrębnych kanałów wentylacyjnych, którymi czyste i ogrzane powietrze jest dostarczane do pomieszczeń).


Rekuperator za pomocą czerpni zaciąga powietrze zewnętrzne, a za pomocą wyciągu podłączonego do anemostatów, powietrze zanieczyszczone z pomieszczeń, do swojego wnętrza. Każdy ze strumieni płynie odrębnym kanalikiem w rekuperatorze (nie są mieszane ze sobą), a jedynie w wymienniku ciepła następuje przejęcie energii z powietrza wewnętrznego przez powietrze zewnętrzne. Tak ogrzane powietrze z zewnątrz zostaje skierowane nawiewem, za pośrednictwem kanałów wentylacyjnych, do pomieszczeń, a brudne, choć ochłodzone, powietrze wewnętrzne jest odprowadzane przez wyrzutnię z rekuperatora na zewnątrz.

W rekuperatorze następuje również oczyszczenie powietrza zewnętrznego np. z kurzu czy alergenów przy pomocy odpowiednich filtrów:

  • o standardowej klasie filtracji G4 zatrzymującej najgrubsza zanieczyszczenia powyżej 10 µm;
  • o zwiększonej klasie filtracji do F7, które zatrzymują również pyły najdrobniejszych i bardziej niebezpiecznych części smogu (85% pyłu PM10, 65 – 80% pyłu PM2,5 oraz do 65% pyłu PM1)
  • z dodatkowym systemem antysmogowym z elektrofiltrem zatrzymującym, 99,94% pyłów, oczyszczającym powietrze z bakterii, wirusów czy zapachów (przy zastosowaniu dodatkowego wkładu węglowego).


Z dodatkowym wyposażeniem urządzenie zaopatrzy również powietrze w jony ujemne

Sterowanie rekuperacją odbywa się przy wykorzystaniu automatyki sterującej, gdzie po odpowiednim skalibrowaniu rekuperator potrafi dostosować swoją pracę do panujących warunków, bez konieczności dodatkowej ingerencji, co oznacza, że w zależności od warunków w pomieszczeniach urządzenie samo zadba o utrzymanie zadanych mu parametrów (zastosowanie czujników CO2 i wilgoci zapewni utrzymanie odpowiednich warunków). Automatyka w pełni kontroluje pracę systemu, a w razie konieczności może zaordynować np. szybkie wietrzenie pomieszczeń. Rekuperacja zwiększa komfort mieszkania: dba o zdrowie użytkowników, zapewniając powietrze bez smogu, roztoczy, wirusów, szybko usuwa nadmierną wilgoć, zmniejsza ilość kurzu, a nawet przyśpiesza schnięcie prania, czy umytej podłogi, niezależnie od pory dnia i roku, ilości przebywającym w nim ludzi i przy zamkniętych i szczelnych oknach. Brak konieczności otwierania okien dodatkowo uniemożliwia wlatywanie do środka owadów latem i wiosną. Dzięki odzyskowi ciepła rekuperacja zmniejsza zapotrzebowanie energetyczne budynku, co powoduje, że później załącza się system grzewczy i wcześniej się wyłącza. To komfort nie do uzyskania w domach z wentylacją grawitacyjną. Rekuperacja jest nie mniej ważnym systemem co instalacja elektryczna, czy wodna i powinna być realizowana przez fachowców. Instalacja wymaga bowiem odpowiedniej konfiguracji całego układu: zaprojektowania średnicy kanałów i ich izolacji, doborze mocy urządzenia czy jego późniejszej regulacji. Najlepiej wybierać kompleksowe usługi w firmach, które doradzą, zaprojektują, wykonają oraz będą prowadzić serwis całej instalacji.

Decyzja o tym, czy montować rekuperacje powinna być podjęta najpóźniej podczas budowy domu, a najlepiej jeszcze na etapie jego projektowania, dzięki czemu unikniemy dodatkowych kosztów związanych z przeprowadzeniem osobnej instalacji, a także zdecydujemy czy jest potrzeba budowy kominów do wentylacji grawitacyjnej. Budowa i użytkowanie instalacji wentylacji mechanicznej z rekuperatorem wiąże się z następującymi kosztami: kosztami inwestycyjnymi związanymi z jej zaprojektowaniem, zakupem i montażem (co jednak powoduje także i oszczędności, bo nie ma potrzeby budowania kominów) oraz kosztami jej użytkowania, na które składają się: koszty serwisowania, wymiany filtrów i regularnych przeglądów oraz koszty energii elektrycznej niezbędnej do jej pracy. Trzeba jednak pamiętać, że dobry system rekuperacji pozwala zmniejszyć zużycie energii potrzebnej na ogrzanie o około 30%, więc warto w nią zainwestować i dodatkowo cieszyć się komfortem i możliwością oddychania zdrowym, czystym powietrzem.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie Redakcja (A.K.).

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl