Kiedy i jak wymienić glikol w pompie ciepła?
W pompach ciepła gruntowych oraz powietrznych typu monoblok wykorzystywane są płyny niezamarzające. Dawniej w pompach gruntowych stosowano solankę, czyli roztwór soli kuchennej NaCl. Płyn ten krążył w obiegu dolnego źródła i przenosił ciepło od gruntu do wymiennika ciepła pompy. Jednak obecnie solanka, mająca własności korozyjne, nie jest już stosowana - została zastąpiona przez płyny niezamarzające i antykorozyjne oparte na glikolach (chociaż nazwy „solanka” „obieg solankowy” są jeszcze tradycyjnie stosowane). Musimy wiedzieć, że glikol z czasem traci swoje własności i powinien po pewnym okresie zostać wymieniony, aby pompa ciepła nadal pracowała efektywnie.
Wymagane właściwości płynów znajdujących się w dolnym źródle ciepła
Płyny wypełniające dolne źródło w pompach ciepła muszą posiadać odpowiednie własności fizyczne i chemiczne:
- Temperatura zamarzania. Powinna wynosić -12°C... -30°C, zależnie od typu pompy. Ponieważ temperatura pracy układu dolnego źródła ciepła jest bliska 0°C lub nawet ujemna, nie można stosować czystej wody, bo spowodowałoby to jej zamarznięcie i uszkodzenie pompy.
- Gęstość i lepkość – mogą być nieco większe niż wody. Parametry te wpływają na opory przetłaczania płynu w instalacji wymiennika dolnego źródła.
- Własności antykorozyjne – ze względu na metalowe elementy w instalacji.
- Właściwości smarne – aby nie doszło do zatarcia pompy obiegowej wymiennika dolnego źródła
- Bezpieczeństwo. Płyn nie może być palny, wybuchowy oraz szkodliwy dla środowiska.
Co to jest glikol i jakie są jego rodzaje?
Glikole to organiczne związki chemiczne z grupy alkoholi. W czystej postaci są bezbarwnymi, bezzapachowymi i syropowatymi cieczami o słodkawym posmaku. Najbardziej znane są:
- Glikol etylenowy. Szeroko stosowany, jako składnik płynów niezamarzających do silników samochodów oraz instalacji chłodniczych. Temperatura krzepnięcia roztworu glikolu etylenowego o stężeniu 30-35% wynosi około -15°...-20°C. Niestety substancja ta jest trująca i szkodliwa dla środowiska naturalnego, dlatego w niektórych krajach została zabroniona do stosowania w instalacjach pomp ciepła.
- Glikol propylenowy posiada takie same właściwości jak etylenowy, jednak jest nieszkodliwy i biodegradowalny.
Współcześnie stosowane płyny niezamarzające do pomp ciepła
Obecnie najlepszym płynem do wymiennika dolnego źródła pompy ciepła jest 30-35% roztwór wodny glikolu propylenowego z dodatkami, takimi jak np. inhibitory korozji. Niektórzy producenci zalecają jednak roztwór o stężeniu 50%, którego temperatura krzepnięcia wynosi -30°C. Dlatego trzeba znaleźć wymagana informacje w instrukcji obsługi pompy ciepła. Glikol w odpowiednim stężeniu zapewnia wymagane warunki pracy tego urządzenia. Trzeba unikać wyższymi stężeń glikolu, ponieważ co prawda obniża się temperaturę zamarzania, ale jednocześnie i zwiększa lepkość roztworu, co może prowadzić do wzrostu oporów przepływu w instalacji oraz zmniejszenia efektywności wymiany ciepła. Na rynku są dostępne zarówno gotowe płyny, jak i koncentraty do samodzielnego przygotowania. W Polsce nadal stosuje się płyny oparte zarówno na glikolu propylenowym, jak i etylenowym.
Sprawdzanie roztworu glikolu w instalacji pompy ciepła
Roztwór glikolu należy sprawdzać okresowo - co około 5 lat. Kontrolę temperatury krzepnięcia roztworu glikolu możemy wykonać za pomocą zarówno prostych i tanich testerów mierzących gęstość roztworu, jak i refraktometrów optycznych. Natomiast pH mierzymy za pomocą papierków lakmusowych lub pehametrów elektronicznych. Powinno wynosić od 7,5 do 9,5.
Wymiana roztworu glikolu w pompie ciepła
Przed napełnieniem układu musimy zaopatrzyć się w specjalny zestaw do napełniania obiegu dolnego naszej pompy (z zaworem 3-drożnym), stację do napełniania i odpowietrzania z pompą elektryczną, narzędzia (klucze płaskie i wkrętaki) oraz płyn niezamarzający na bazie glikolu. Możemy kupić gotowy preparat lub wymieszać wodę z koncentratem płynu w otwartym pojemniku. Mieszanina powinna tak dobrana, aby temperatura zamarzania wynosiła -15 °C do -30°C, zależnie od posiadanej pompy ciepła. Moc pompy elektrycznej w stacjach do napełniania wynosi około 1100...1200 W, co oznacza wysokość podnoszenia rzędu 50 m.
Sposób wymiany glikolu jest podawany w instrukcjach serwisowych pomp ciepła. Przykładowa procedura wygląda następująco:
- Sprawdzamy szczelność układu glikolowego.
- Podłączamy pompę napełniającą stacji oraz przewód powrotny do odpowiednich przyłączy zestawu do napełniania układu glikolowego (akcesorium).
- Zamykamy zawór pod naczyniem wzbiorczym.
- Zamykamy zawór trójdrożny w zestawie do napełniania.
- Otwieramy pozostałe zawory w zestawie do napełniania.
- Uruchamiamy pompę napełniającą w stacji.
- Napełniamy układ roztworem glikolu tak długo, aż ciecz dostanie się do przewodu powrotnego.
- Zamykamy zawory w zestawie do napełniania.
- Otwieramy zawór trójdrożny w zestawie do napełniania.
- Otwieramy zawór pod naczyniem wzbiorczym.
- Odpowietrzamy system za pomocą odpowiedniego zaworu. Niewystarczające odpowietrzenie może spowodować uszkodzenie pompy obiegowej układu glikolu.
- Sprawdzamy ciśnienie glikolu – w zależności od typu pompy wynosi od 0,5 do 3 barów.
- Odłączamy zestaw do napełniania od instalacji.
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie redakcja : (P.H.)
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl