Ogrzewanie domu a oszczędność energii
Obecnie ogrzewanie pochłania ponad 70% energii zużywanej przez przeciętne gospodarstwo domowe. Ponadto, wbrew obiegowej opinii ogrzewanie budynków mieszkalnych, ich oświetlenie, podgrzanie ciepłej wody użytkowej, klimatyzację oraz użytkowanie sprzętu RTV, komputerowego i AGD pochłania więcej energii, niż cały przemysł czy transport. Dlatego bardzo ważne jest zmniejszanie zużycia energii, szczególnie w obliczu kurczących sie zasobów źródeł energii nieodnawialnej oraz systematycznego wzrostu ich cen.
Standardy i wymagania określone przepisami
Nowoczesne domu muszą być efektywne energetycznie. Według obecnie obowiązujących przepisów i europejskiej normy ISO: dom energooszczędny powinien posiadać wskaźnik zużycia energii na ogrzanie oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej EUco ≤ 70 kWh/(m2x rok). Natomiast dom niskoenergetyczny powinien mieć EUco ≤ 30 kWh/(m2 x rok), pasywny EUco ≤ 15 kWh/(m2 x rok), a zeroenergetyczny 0 kWh/(m2 x rok). Obowiązujące w Polsce od kilku lat warunki techniczne (WT 2021) wymagają, aby wszystkie nowo wznoszone obiekty, a także budynki zaprojektowane i wybudowane według wcześniej obowiązujących standardów, spełniały zaostrzone wymagania techniczne pod względem izolacyjności oraz efektywności energetycznej.
Metody zmniejszania zapotrzebowania budynków na energię
W domach pasywnych ograniczenie zapotrzebowania energetycznego uzyskuje się za pomocą bardzo dobrej izolacji termicznej ścian, dachu, okien i drzwi oraz niemal całkowitej szczelności takiego budynku na przenikanie powietrza. W takich domach jest zainstalowana mechaniczna wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła. Świeże powietrze z zewnątrz napływa za pośrednictwem kratek nawiewnych, nie zaś nieszczelności w oknach. Inwestorzy, zamierzający wybudować własny dom, mogą wybrać odpowiednia konstrukcję tego budynku oraz właściwy system ogrzewania. Aby dom był energooszczędny powinien spełniać kilka warunków: posiadać zwartą bryłę, ściany, okna i drzwi wykonane z materiałów o wysokiej izolacyjności cieplnej oraz ewentualnie duże przeszklenia od strony południowej (jeśli to możliwe). Nowoczesne domy, w tym tzw. prefabrykowane czy modułowe, buduje się z takich materiałów, jak beton, keramzytobeton, drewno, płyty drewnopochodne. Domy szkieletowe wznoszone są z belek drewnianych lub kształtowników stalowych, następnie montuje się ściany zewnętrzne i zewnętrzne a między nimi umieszcza warstwę izolacyjną z wełny mineralnej. Trzeba pamiętać, że instalacje w nowym budynku muszą być wykonane prawidłowe, aby uniknąć powstawania mostków termicznych, które mogą być przyczyną powstawania poważnych strat ciepła. Natomiast istniejące budynki można ocieplić. Do pokrycia elewacji wykorzystuje się takie materiały, jak styropian biały, styropian grafitowy (odbija promieniowanie cieplne) lub wełna mineralna. Ściany pokrywa się następnie tynkiem lub kamieniem, klinkierem albo płytami i deskami drewnopodobnymi. Natomiast poddasza ociepla się wełną mineralną. Samo tylko ocieplenie ścian pozwoli zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię o nawet 30%. Natomiast najbardziej efektywne jest kompleksowe ocieplenie budynku, łącznie z dachem. Tu uzyskane oszczędności są już bardzo znaczące, nawet do 60%.
Systemy ogrzewania domu
Na rynku dostępne są różne rozwiązania systemów grzewczych dla domów jednorodzinnych. Wybór właściwego będzie zależał od konstrukcji domu oraz preferencji i możliwości finansowych inwestora. W Polsce od lat wykorzystuje się do ogrzewania domu kotły na paliwa stałe (węgiel, drewno) i ciekłe (olej). Jednak obecnie, ze względu na ekologię i wymagania unijne, systemy te zaczynają odchodzić do historii. Dlatego inwestor budujący nowy dom powinien wybrać kocioł gazowy, pompę ciepła lub nowoczesne ogrzewanie elektryczne. Szczególnie w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną. Kotły gazowe posiadają podobną efektywność, co kotły na paliwa stałe, jednak są znacznie tańsze w eksploatacji oraz przyjaźniejsze dla na środowiska. Nowoczesne kotły kondensacyjne posiadają wysoką sprawność oraz możliwość integracji z systemami inteligentnego domu. Jeżeli budynek będzie podłączony do sieci gazowej, to ogrzewanie gazowe może okazać się najtańsze. Pompy ciepła pobierają energię z otoczenia – gruntu lub powietrza. Ich sprężarki sa napędzane silnikami elektrycznymi energia elektryczna. Pompy generują 4 razy więcej energii w postaci ciepła, niż pobranej energii elektrycznej, ponadto działać w układzie klimatyzacji podczas upałów. Koszty zakupu pompy mogą być niższe przy skorzystaniu z urzędowych programów dotacyjnych. Nowoczesne ogrzewanie elektryczne, takie promienniki podczerwieni (także w postaci folii grzewczych) ogrzewanie podłogowe czy piecach akumulacyjnych, umożliwia osiągnięcie komfortu cieplnego przez ludzi przy niższym zużyciu energii, niż przy grzejnikach tradycyjnych. Od pewnego czasu w domach jednorodzinnych coraz bardziej powszechne są instalacje fotowoltaiczne. Pochodząca ze Słońca energia, po przekształceniu na elektryczną, może być wykorzystana do zasilania pomp ciepła lub grzejników elektrycznych. Po podłączeniu własnej instalacji fotowoltaicznej do sieci elektroenergetycznej, właściciel domu może przesłać nadmiar wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci, a potem odbierać część tej energii w okresach, w których panele mniej efektywne (okres np. zimą).
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie redakcja : (T.H.)
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl
