Czym są farmy fotowoltaiczne, jak działają i dlaczego warto w nie inwestować?

Farmy fotowoltaiczne to branża, która rozwija się dynamicznie, co widzimy na własne oczy. Coraz więcej terenów pokrywa się panelami PV. Te elektrownie słoneczne dostarczają energię zarówno do zakładów przemysłowych, firm, biur jak i odbiorców prywatnych. Zainwestować w farmy i czerpać z tego korzyści może praktycznie każdy. Dlatego w dobie inflacji oraz rosnących cen energii warto zainteresować się tym tematem.

Czym są farmy fotowoltaiczne?

Farmy fotowoltaiczne to wydzielone i ogrodzone strefy terenu, na których zainstalowano dużą liczbę paneli PV oraz współpracujących z nimi elementów instalacji. Czyli praktycznie są to elektrownie – wykorzystujące energię odnawialną. Panele fotowoltaiczne to elementy półprzewodnikowe, które zamieniają padające na nich światło słoneczne na prąd elektryczny. Czyli stanowią źródło energii odnawialnej (OZE). Obecnie coraz więcej inwestorów, np. właścicieli domów jednorodzinnych montuje instalacje PV, dzięki którym może posiadać źródło darmowej energii, wykorzystywanej np. do zasilania pomp ciepła, ogrzewania elektrycznego czy ładowarek samochodów elektrycznych. Jednak moc takich przydomowych elektrowni słonecznych to przeważnie około 4 kWp, czyli stosunkowo niewiele.

Panele na farmach stoją zarówno na gruncie, jak i na dachach budynków. Przykładowo: farma o mocy 1 MW, czyli 250 razy większej od mocy typowej instalacji domowej, posiada około 3000 paneli. Dzięki takiej dużej liczbie pojedynczych źródeł prądu farmy fotowoltaiczne mogą wytwarzać wielkie ilości energii elektrycznej. Prąd może zostać wykorzystany nie tylko na farmie, lecz także przesłany za pomocą sieci energetycznej do innych odbiorców.

W Polsce pierwsza naziemna farma PV powstała pod Tarnowem w 2011 roku i miała moc 1 MW. Pod koniec 2020 r. w Polsce było już 60 farm podobnej wielkości. Od września 2022 roku największym tego typu obiektem w kraju jest farma fotowoltaiczna w Zwartowie, o mocy 204 MWp (docelowo 290 MWp). Widzimy, że branża rozwija się dynamicznie. Polska goni europejskich liderów – Niemcy i Hiszpanię.

Jakie są warunki postawienia farmy fotowoltaicznej i kto je buduje lub nabywa w Polsce

Inwestor zamierzający postawić farmę fotowoltaiczną musi posiadać lub wydzierżawić odpowiednio nasłonecznioną działkę. Jej powierzchnia musi wynosić minimum 2 ha dla zabudowy instalacji o mocy minimum 1 MW, zaś szerokość powinna wynosić, co najmniej 50 m. Musi być zapewniony dojazd, a grunt powinien być niskiej klasy: IV lub V. W pobliżu powinna przebiegać linia elektroenergetyczna. Przed rozpoczęciem budowy trzeba uzyskać szereg pozwoleń, dlatego jest to inwestycja skomplikowana i kosztowna. W Polsce budową i sprzedażą farm fotowoltaicznych zajmują się głównie: duże fundusze inwestycyjne, które nabywają projekty farm a następnie przystępują do ich budowy, spółki państwowe, które przeważnie kupują wybudowane już farmy oraz prywatne polskie przedsiębiorstwa. Te ostatnie wchodzą do branży w odpowiedzi na rosnące ceny energii lub też budują albo nabywają elektrownie PV, aby na tym na tym zarobić lub zainwestować posiadane środki. Przypomina to rynek mieszkaniowy. Koszty budowy farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MWp to obecnie około 3,1 mln zł. Warto wiedzieć, że do budowy farm fotowoltaicznych można uzyskać dofinansowanie z UE oraz polskich programów rządowych

Jak zainwestować w farmę fotowoltaiczną?

Zainwestować w farmę fotowoltaiczną może dziś zarówno osoba czy firma prywatna, jak i spółka państwowa oraz inne przedsiębiorstwo. Zainwestowanie w farmę fotowoltaiczną polega na wykupieniu udziałów w spółce celowej (spółce specjalnego przeznaczenia), która została powołana do wybudowania elektrowni fotowoltaicznej w stanie gotowym (pod klucz). W ten sposób inwestor staje się jednym ze współwłaścicieli takiej farmy i osiąga zyski z produkowanej tam energii elektrycznej. Oferty zakupu udziałów w farmach PV można znaleźć na stronach internetowych różnych firm. Do zakupu są różne wielkości udziałów, np. od 6% do 49% w kwocie od 90 000 do 735 000 zł. Niektóre firmy oferują niski próg wejścia, czyli np. 33 000 – 50 000 zł. Jednak nie są to kwoty niskie dla zwykłego inwestora. Posiadacze odpowiednich gruntów mogą również, zamiast sprzedać, wydzierżawić je pod budowę farm fotowoltaicznych. Obecnie średni czynsz dzierżawny gruntu pod fotowoltaikę wynosi od 8 000 do 15 000 PLN rocznie za 1 ha. Umowy są zawierane na okres 25-30 lat.

Sprzedaż energii wyprodukowanej przez farmę fotowoltaiczną

Możliwości sprzedaży wyprodukowanej energii elektrycznej zależą m.in. od wielkości systemu PV. W przypadku mikro i małych instalacji, takich jak np. w domach jednorodzinnych, prosumenci sprzedają nadmiar produkowanej energii do sieci dostawcy w systemie net-metering lub net-billing. Natomiast w przypadku farm fotowoltaicznych istnieją dwie podstawowe metody sprzedaży wyprodukowanej energii: system aukcyjny oraz umowy PPA. System aukcyjny prowadzony jest przez Urząd Regulacji Energetyki. Do aukcji mogą przystąpić podmioty posiadające odpowiednią koncesję, zaś licytację wygrywa wytwórca, który przedstawi najatrakcyjniejszą ofertę. Natomiast umowy PPA ( Power Purchase Agreement) to umowy długoterminowe, zawierane między wytwórcą energii a klientem rozumianym, jako konsument albo sprzedawca. W takim dokumencie strony określają warunki transakcji m.in. ilość energii, ceny oraz ewentualne kary za niedotrzymanie warunków.

Korzyści z inwestowania w farmy fotowoltaiczne

Firmy oferujące sprzedaż udziałów w farmach fotowoltaicznych przedstawiają korzyści z takiej inwestycji. Najważniejsze z nich to:

• Osiąganie stabilnego i pewnego zysku. Inwestor wie, na jakim poziomie będzie kształtował się minimalny roczny przychód z inwestycji. Poza wybudowaniem farmy i jej utrzymaniem, produkcja energii elektrycznej ze Słońca nie generuje żadnych dodatkowych kosztów. Oznacza to, że farmy PV nie są narażone na wahania cen surowców, takich jak ropa naftowa czy gaz ziemny.
• Stosunkowo szybki zwrot z inwestycji (tzw. ROI). Czas zwrotu może wynieść niekiedy nawet 10 lat.
• Uzyskiwanie przez długie lata dochodu pasywnego, na który nie wpływa sytuacja ekonomiczna ani społeczna w kraju.
• Możliwość uzyskanie nawet kilkunastoprocentowej stopy zwrotu z inwestycji – jest to znacznie więcej, niż z lokat bankowych czy obligacji.
• Wysoki poziom bezpieczeństwa - jasne warunki współpracy w umowie, inwestycja w konkretny majątek, który łatwo zidentyfikować lub zmierzyć.
• Kinwestora. Nie musi on nic robić – za zarządzanie farmą oraz sprzedaż energii odpowiada spółka, z którą podpisał umowę.
• Możliwość sprzedaży udziałów w dowolnym momencie.
• Jest to inwestycja przyszłościowa
• Inwestując w farmy PV wspieramy rozwiązania ekologiczne - ograniczamy negatywny wpływ gospodarki na środowisko naturalne.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (P.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl