Czym jest bilans energetyczny i jakie jest zapotrzebowanie domu na ciepło?

Bilans energetyczny domu to różnica zysków i strat energii cieplnej w tym budynku. Czyli powinien on być jak najmniejszy. W nowoczesnym budownictwie dąży się do tego, by maksymalizować zyski ciepła – za pomocą odpowiedniej izolacji termicznej oraz szczelności budynków - oraz minimalizować straty energii potrzebnej na ogrzewanie – za pomocą wykorzystywania energooszczędnych źródeł ciepła. Ograniczenie zużycia energii w domu jednorodzinnym to przede wszystkim obniżenie kosztów ogrzewania (czyli niższe rachunki dla właściciela domu) oraz działanie na rzecz środowiska naturalnego.

Musimy jednak pamiętać o tym, że wszystkie nowo wznoszone domy muszą być zgodne z aktualnymi przepisami prawa budowlanego. Od 2014 roku określają one izolacyjność cieplną przegród budynku oraz a także jego roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną (EP). Od stycznia 2021 (standard WT 2021) wskaźnik EP nie może przekraczać wartości 70 kWh/m². Bilans energetyczny można obliczyć zarówno dla istniejących domów, jak i projektowanych. Na bilans energetyczny budynku ma wpływ nie tylko odpowiednia izolacja termiczna przegród, ale także efektywność energetyczna (sprawność) urządzeń oraz instalacji ogrzewania i chłodzenia, takich jak pompy ciepła, kotły gazowe czy klimatyzacja. Określa ona ilość energii cieplnej (efekt cieplny) uzyskanej z danego urządzenia w odniesieniu do energii zużytej dla uzyskania tego efektu. Czyli mówiąc prosto: ilość kWh ciepła z 1 kWh energii elektrycznej („prądu”). Zainstalowanie urządzeń o większej efektywności energetycznej oznacza obniżenie zużycia energii elektrycznej (lub paliwa np. gazu, ekogroszku czy biomasy) oraz działanie proekologiczne, ponieważ do atmosfery jest uwalniana mniejsza ilość dwutlenku węgla – z elektrowni lub własnych kotłów.

Zależność kosztów ogrzewania od zapotrzebowania domu na ciepło

Zapotrzebowanie domu jednorodzinnego na ciepło zależy głównie od jego powierzchni i lokalizacji, systemu i rodzaju ogrzewania budynku, ocieplenia ścian i dachu, izolacji podłogi od gruntu szczelności budynku i systemu wentylacji poszczególnych pomieszczeń oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Jednak musimy także uwzględnić ilość energii wydzielanej przez sprzęt AGD, RTV czy komputerowy oraz samych mieszkańców domu.

Standardy domów energetycznych, promowanych w UE i w Polsce:

• Dom niskoenergetyczny. To budynek, w którym zapotrzebowanie na energię do ogrzewania wynosi od 30 do 60 kWh/m² powierzchni rocznie. Dla porównania: budynek tradycyjny wymaga od 90 do aż 120 kWh/m² rocznie.
• Dom pasywny. To budynek, w którym zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi maksymalnie 15 kWh/m² rocznie. Jest on bardzo dobrze izolowany termicznie, szczelny i posiada wentylację z odzyskiem ciepła. Do ogrzewania wykorzystuje się w nim promienie słoneczne oraz ciepło powstające podczas prac domowych (np. gotowania), pracy urządzeń elektrycznych (RTV, AGD) i wydzielane przez mieszkańców (tzw. ciepło bytowe). Taki dom praktycznie może nie wymagać instalacji centralnego ogrzewania (ewentualnie można zainstalować grzejniki w łazienkach).
• Dom zeroenergetyczny. Jest to budynek samowystarczalny pod względem energetycznym. Nie wymaga dostarczania energii ze źródeł konwencjonalnych - ani do ogrzewania, ani także do oświetlenia czy zasilania sprzętu AGD/RTV.

Porównajmy: dom o powierzchni 100m² w wersji tradycyjnej wymaga rocznie do ogrzewania nawet 12000 kWh energii, natomiast w wersji pasywnej zaledwie 1500 kWh, czyli 8 razy mniej. Dlatego zainwestowanie w budowę domu pasywnego lub termomodernizację (ocieplenie ścian, wymiana okien i drzwi, wymiana starego pieca węglowego na nowoczesne źródło ogrzewania typu pompa ciepła) istniejącego zwróci się w przyszłości. Pamiętajmy też, ze mamy do dyspozycji różne programy dofinansowania – zarówno rządowe, jak i lokalne.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (P.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.ogrzewnictwo.pl