Nowy standard EU30 – pompy ciepła najtańszym źródłem ogrzewania

Standard EU30 to nowa propozycja branżowego standardu energetycznego dla domów jednorodzinnych w Polsce. Ma on na celu zdefiniowanie współczesnego modelu domu energooszczędnego, który będzie praktyczny, nowoczesny i zgodny z przyszłymi wymaganiami UE. W artykule wyjaśniamy, co to jest EU30 i jakie stawia wymagania, co oznacza dla inwestorów budujących dom, dlaczego pompa ciepła odgrywa kluczową rolę w spełnieniu tego standardu, oraz dlaczego warto wybrać pompę ciepła Haier. Na końcu znajdziesz FAQ z odpowiedziami na często zadawane pytania związane z kosztami ogrzewania pompą ciepła, działaniem urządzenia zimą czy opłacalnością budowy domu energooszczędnego.

Co to jest standard EU30?

EU30 to skrót oznaczający standard budynku jednorodzinnego o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię użytkową do ogrzewania – maksymalnie 30 kWh/m² rocznie. Jest to inicjatywa Polskiego Porozumienia Branżowego na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) we współpracy z Krajową Agencją Poszanowania Energii (KAPE) i Fundacją Instytut Trendów. Projekt ogłoszono pod koniec 2025 roku podczas Kongresu TRENDY 2025 w Krakowie jako odpowiedź na pytanie, jaki powinien być nowoczesny energooszczędny dom jednorodzinny. Standard EU30 bazuje na polskich doświadczeniach (nawiązuje do wcześniejszego standardu NF40) i łączy je z aktualną wiedzą techniczną oraz przyszłymi wymogami Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej budynków. Innymi słowy, EU30 jest pomyślany jako krajowy wzorzec domu jednorodzinnego przyszłości, zgodny z unijnym celem Zero Emission Building (ZEB) i polityką klimatyczną UE.

Kluczowe założenia techniczne standardu EU30

Aby osiągnąć tak niskie zużycie energii (<=30 kWh/m²·rok na ogrzewanie), dom EU30 musi spełniać szereg wymagań dotyczących izolacji i zastosowanych systemów. Wśród najważniejszych założeń standardu EU30 znajdują się m.in.:

Wysoka szczelność i izolacja budynku – wymagany jest test szczelności powietrznej blower door, by potwierdzić minimalne straty ciepła przez nieszczelności.
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła – rekuperacja zapewnia stały dopływ świeżego powietrza przy jednoczesnym odzyskiwaniu ciepła z wentylacji, co znacząco zmniejsza straty energii.
Energooszczędne źródło ciepła – pompa ciepła – standard EU30 przewiduje zastosowanie pompy ciepła jako głównego źródła ogrzewania i przygotowania ciepłej wody. To urządzenie pozwala efektywnie wykorzystywać energię odnawialną z otoczenia.
Instalacja fotowoltaiczna (PV) i magazyn energii -dom powinien być wyposażony w panele słoneczne produkujące prąd, co w połączeniu z magazynem energii pozwala pokryć sporą część zapotrzebowania budynku na energię i obniżyć rachunki.
System zarządzania energią i inteligentne sterowanie - integracja domowych urządzeń w tzw. smart home umożliwia optymalizację zużycia energii (np. wykorzystanie energii wtedy, gdy jest tańsza). Dom EU30 jest gotowy na dynamiczne taryfy energii i inteligentne sterowanie zużyciem.

Standard EU30 jest obecnie inicjatywą branżową (dobrowolną), ale jego założenia mogą w przyszłości wpływać na wymagania prawne. Trwają prace nad opracowaniem szczegółowych wytycznych w formie poradnika branżowego, którego premiera planowana jest na początek 2026 roku. Już teraz jednak EU30 wyznacza praktyczny kierunek dla projektantów, inwestorów i producentów technologii – pokazuje, jak budować domy gotowe na wyzwania po 2030 roku.

Co oznacza standard EU30 dla właścicieli domów?

Dla inwestorów planujących budowę domu jednorodzinnego, EU30 to przede wszystkim konkretna odpowiedź, jak zbudować dom o bardzo niskich kosztach eksploatacji i wysokim komforcie. Korzyści dla właścicieli tak zaprojektowanych domów są wielorakie i dość oczywiste. Oto najważniejsze z nich

Bardzo niskie i stabilne rachunki za ogrzewanie – Dzięki świetnej izolacji, rekuperacji i odnawialnym źródłom energii, dom EU30 zużywa minimalne ilości energii. Koszty utrzymania budynku są relatywnie niskie i przewidywalne przez wiele lat, a wahania cen paliw mają na nie ograniczony wpływ. Organizacje zaangażowane w projekt szacują, że dom zrealizowany w standardzie EU30 może mieć nawet o 50–60% niższe roczne koszty ogrzewania pomieszczeń w porównaniu z typowym nowym budynkiem spełniającym obecne minimum (WT 2021 z wentylacją grawitacyjną). Jeżeli dodatkowo wykorzystamy instalację PV, oszczędności mogą sięgać nawet ~70% względem tradycyjnego ogrzewania – znacząco obniżając bieżące rachunki za energię (patrz rys. 1 poniżej).

Wysoki komfort życia przez cały rok – Dom wykonany zgodnie z EU30 jest pozbawiony typowych problemów starych budynków, takich jak zimne przegrody, przeciągi czy zła jakość powietrza. Ciągła wentylacja z filtracją powietrza zapewnia lepszy mikroklimat wewnątrz, a temperatura jest równomierna i łatwa do utrzymania przy niewielkim zapotrzebowaniu na ciepło.
Wyższa wartość rynkowa nieruchomości – Energooszczędny dom to niższe koszty eksploatacji i zastosowanie nowoczesnych technologii, co przekłada się na korzystniejszą wycenę budynku w razie sprzedaży w przyszłości. Inwestorzy coraz częściej doceniają te aspekty, więc dom z certyfikowanym standardem EU30 może być bardziej poszukiwany na rynku.
Dostosowanie do przyszłych wymogów – “future-proof” – Polityka UE zmierza do zaostrzania norm efektywności energetycznej budynków. Budując dom już teraz w standardzie EU30, spełniamy z wyprzedzeniem przyszłe unijne wymagania dla budynków zeroemisyjnych. Unikamy tym samym ryzyka, że za kilka lat konieczna będzie kosztowna modernizacja nowo wybudowanego domu – EU30 to standard przygotowany przez branżę – dla branży. Wyprzedza unijne wymagania i pozwala inwestorom budować domy, które będą komfortowe, tanie w eksploatacji i gotowe na przyszłość – bez ryzyka kosztownej termomodernizacji po 2030 roku – podkreśla Paweł Lachman, koordynator POBE. Według niego w ostatnich latach w Polsce wybudowano ponad 200 tysięcy nowych domów, które i tak będą musiały zostać docieplone czy zmodernizowane po 2030 r., aby sprostać nadchodzącym normom. – Właśnie dlatego opracowanie standardu EU30 ma tak duże znaczenie praktyczne – daje inwestorom gotowy wzorzec budynku, który już dziś spełnia przyszłe wymagania unijne.
Niższe koszty inwestycji w dłuższej perspektywie – Budując od razu dom lepszy niż minimum, oszczędzamy na przyszłych remontach i przebudowach. Poniesienie nieco wyższych nakładów na etapie budowy jest znacznie tańsze i wygodniejsze niż późniejsze termomodernizacje całego domu. Standard EU30 wskazuje, jak optymalizować nakłady inwestycyjne – odpowiednio ukierunkować wydatki, by osiągnąć bardzo dobre efekty ekonomiczne i środowiskowe jednocześnie.
Możliwość uzyskania dofinansowań – Dom o wyśrubowanych parametrach energetycznych może kwalifikować się do atrakcyjnych dotacji. Przykładowo, obecnie program Moje Ciepło daje dofinansowanie do zakupu pomp ciepła nawet do 21 000 zł (30–45% kosztów) dla nowych domów o zapotrzebowaniu na energię pierwotną EP ≤ 55 kWh/(m²·rok). Dom EU30 z łatwością spełnia te kryteria, więc inwestor może skorzystać z takich dopłat.

Podsumowując, standard EU30 przekłada się na namacalne korzyści dla użytkownika – komfort i oszczędność idą w parze z dbałością o środowisko. Inicjatorzy projektu przewidują, że EU30 stanie się praktycznym narzędziem nie tylko dla architektów czy projektantów, ale też ważną wskazówką dla inwestorów indywidualnych oraz instytucji finansujących budownictwo, aby promować rozwiązania opłacalne i zgodne z polityką klimatyczną.

Dlaczego pompa ciepła jest kluczowa?

Pompa ciepła została wskazana jako podstawowe źródło ciepła w standardzie EU30 nie bez powodu – to obecnie jedno z najefektywniejszych i najtańszych w eksploatacji urządzeń grzewczych dostępnych na rynku. W nowych budynkach o niskim zużyciu energii deklasuje inne systemy pod względem kosztów użytkowania. Analizy POBE i PORT PC jasno wskazują, że najtańszym w eksploatacji rozwiązaniem w nowych domach jest pompa ciepła z ogrzewaniem podłogowym.

Najważniejsze korzyści stosowania pompy ciepła:

Niskie koszty eksploatacji – Przykładowo, dla domu ~150 m² w standardzie WT 2021 roczny koszt ogrzewania i c.w.u. pompą ciepła powietrze-woda to ok. 2900–3640 zł (odpowiednio dla podłogówki i grzejników), podczas gdy:
gazowy kocioł kondensacyjny generuje ~5650 zł,
kocioł elektryczny nawet ~8810 zł rocznie. Nawet w starszych, słabiej ocieplonych budynkach pompa ciepła znacząco obniża rachunki – potrafi być ponad dwukrotnie tańsza niż ogrzewanie gazowe.
Niezależność od paliw kopalnych – Urządzenie nie potrzebuje gazu, węgla ani oleju – wykorzystuje darmową energię z otoczenia i niewielką ilość prądu (często z własnej instalacji PV). Pozwala to uniezależnić się od wahań cen surowców.
Bezobsługowość – Brak potrzeby dokładania paliwa, czyszczenia paleniska czy magazynowania opału. Wszystko działa automatycznie i jest sterowane elektronicznie.
Komfort akustyczny – Nowoczesne pompy ciepła pracują cicho. Dobrze dobrany model nie zakłóca domowego spokoju ani relacji z sąsiadami.
Czyste powietrze i ekologia – Brak dymu, popiołu, sadzy i komina. Ogrzewanie bezdymne to realny wkład w walkę ze smogiem i poprawę jakości powietrza.
Skuteczność zimą – PORT PC podkreśla, że nowoczesne pompy ciepła powietrze-woda działają efektywnie nawet przy -25°C. W krajach o surowszym klimacie, jak Skandynawia, są standardem.
Wszechstronność – Ogrzewanie zimą, chłodzenie latem, współpraca z PV, smart home, magazynem energii i taryfami dynamicznymi.

Dzięki tym zaletom pompa ciepła idealnie wpisuje się w wymagania standardu EU30 (≤30 kWh/m²·rok) i stanowi realną alternatywę dla tradycyjnych źródeł ciepła – zarówno dziś, jak i w przyszłości.