Wentylacja hybrydowa

Zagadnienie wentylacji jest istotną sprawą w przypadku taniego ogrzewania domów, ponieważ wentylacja odpowiada za dużą część strat ciepła w typowym polskim domu jednorodzinnym.

Dodatkowo wentylacja zapewnia komfort w domu niemal na równi z ogrzewaniem.

Wentylacja hybrydowa należy do rozwiązania łączącego niektóre zalety wentylacji grawitacyjnej (najpopularniejszej w Polsce) i mechanicznej (umożliwiającej odzysk ciepła).

Cechy i działanie wentylacji hybrydowej

Wentylacja hybrydowa to system, w którym na zakończeniu tradycyjnego kanału wentylacji grawitacyjnej umieszcza się nasadę z wentylatorem. Wentylator ten działa podobnie, jak wentylator wyciągowy w wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej. Daje to tani w eksploatacji system wentylacji, działający niezależnie od pogody. Eliminuje zatem (część) wad wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej.

Wentylacja hybrydowa działa bardzo podobnie jak wentylacja grawitacyjna. W skrócie można powiedzieć, że działanie wentylacji grawitacyjnej opiera się na zawartości cieplejszego powietrza w domu niż na zewnątrz. To cieplejsze powietrze ma mniejszą gęstość, a różnica tej gęstości jest przyczyną powstawania ciągu w kominie wentylacyjnym. Niestety, wentylacja taka działa tylko zimą i w okresie przejściowym, gdy temperatura na zewnątrz jest poniżej 10°C.

Warunki atmosferyczne muszą być sprzyjające, powodując, że ciąg kominowy wytwarza się samoczynnie. Wtedy zużyte powietrze z wnętrza domu usuwane jest za darmo. Oczywiście przy założeniu, że w jakiś sposób do wnętrza dostarczamy świeże powietrze — czy to przez nieszczelne (lub rozszczelnione) okna, nawiewniki okienne, czy otwory nawiewne w ścianach. Jeśli tego nie zrobimy, wentylacja hybrydowa działać nie będzie.

Gdy pogoda jest niesprzyjająca działaniu wentylacji grawitacyjnej, w kominie nie wytwarza się niezbędny ciąg kominowy (mierzony jako różnica ciśnień). W takiej sytuacji uruchamia się silnik wentylatora wyciągowego zamontowanego w nasadzie kominowej. I wtedy działa ona jak wentylacja mechaniczna wyciągowa. Siłą sprawczą przepływu powietrza przez budynek jest wentylator, a w dalszym ciągu należy umożliwić dopływ powietrza przez nawiewniki czy w jakiś inny sposób. Gdy tego nie zrobimy, wentylacja hybrydowa nie działa. Nawet najmocniejszy wentylator nie zassie powietrza przez ściany czy zamknięte i szczelne okna.

W ten sposób wentylacja hybrydowa eliminuje najważniejszą wadę wentylacji grawitacyjnej, czyli jej uzależnienie od pogody. Gdy pogoda jest zła, wentylacja grawitacyjna nie działa, a w hybrydowej po prostu włącza się wentylator, zapewniając niezbędny ciąg w kominie wentylacyjnym. W dalszym ciągu jednak wymaga do działania doprowadzenia powietrza z zewnątrz, a także przyczynia się do sporych strat ciepła w drodze wentylacji.

W dalszym ciągu powietrze dostarczane z zewnątrz nie jest oczyszczane, jak w przypadku wentylacji mechanicznej. Nie jest wstępnie podgrzane, nie można przepuścić go przez gruntowy wymiennik ciepła, który mógłby je też latem nieco schłodzić.

Zalety wentylacji hybrydowej

Podstawową zaletą jest niezależność wentylacji hybrydowej od warunków pogodowych. Zapewnia więc odpowiednią wydajność wymiany powietrza w każdą pogodę, przez cały rok.

Kolejną zaletą jest niższy koszt eksploatacji, niż w przypadku wentylacji mechanicznej. Wydajność wentylatora w nasadzie kominowej jest podobna, jak wydajność wentylatorów w centrali wentylacji mechanicznej, ale nie działa ona przez cały rok.

Ten system wentylacji można dość łatwo zastosować w przypadku poprawiania istniejącej wentylacji grawitacyjnej w istniejącym budynku. Nie ma potrzeby przebijania się przez ściany i stropy w celu rozprowadzenia kanałów wentylacyjnych. Wystarczy zamontować nasadę hybrydową na każdym kanale wentylacyjnym i zamontować okna z funkcją mikro uchyłu lub nawiewnikami (albo nawiewniki ścienne). Ale niewiele trudniejsze jest zastosowanie rozproszonej wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła.

Wady wentylacji hybrydowej

Wadą wentylacji hybrydowej jest jej częściowa zależność od dostaw energii elektrycznej. Latem nie będzie działać, ale jeśli wyłączenie prądu nastąpi zimą, wtedy wentylacja hybrydowa funkcjonować będzie poprawnie.

Istotną wadą jest duża strata ciepła w drodze wentylacji, oraz wprowadzanie do wnętrza domu dużych ilości zimnego powietrza. Pierwsza wymieniona wada tak naprawdę wynika z tej drugiej. Użytkownik zauważy duże straty ciepła na rachunku za ogrzewanie, a zimne powietrze czuć będzie na plecach w charakterze przeciągu. Dodatkowo latem wentylacja hybrydowa przyczynia się do zysków ciepła, nagrzewając dodatkowo dom. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła i gruntowym wymiennikiem pozwala uniknąć tych nieprzyjemności.

Wentylacja hybrydowa wprowadza do domu duże ilości kurzu, pyłki roślin, nieprzyjemne zapachy. Nie da się ich wyeliminować tak, jak można zrobić to w przypadku wentylacji mechanicznej, która wyposażona jest w filtry.

Wentylacja hybrydowa niestety wcale nie jest tańsza od mechanicznej (kominy wentylacyjne też trzeba wybudować i nie są one tanie). Nie posiada też wielu jej zalet, a przewyższa ją tylko pod względem mniejszych kosztów eksploatacji. Taki rodzaj wentylacji nadaje się wyłącznie do domów istniejących, gdy inwestor woli zrezygnować z totalnej demolki i rozkładania kanałów wentylacyjnych. Albo do budynków przemysłowych, w których np. występują duże zyski ciepła.

Opracowanie redakcja, na podstawie treści ze strony www.ogrzewanie.drewnozamiastbenzyny.pl, autorstwa Krzyszfofa Lisa, magistra inżyniera mechanika specjalnosci energetyki cieplnej.