Ciepło z sufitu i nie tylko

Odpowiednio zaprojektowany i wykonany system ogrzewania płaszczyznowego może dawać poczucie komfortu i generować oszczędności. Inwestorzy coraz częściej decydują się na systemy elektryczne, które mogą być stosowane jako podstawowy system grzewczy lub uzupełniający do już istniejącego. Ogrzewanie płaszczyznowe elektryczne, w odróżnieniu od tradycyjnego grzejnikowego, w którym jako medium grzewcze wykorzystuje się wodę, przekazuje ciepło do otoczenia głownie przez promieniowanie. Płaszczyzną grzewczą może być podłoga, ściana lub sufit. Jak każde rozwiązanie, ma swoje zalety, ale i swoje ograniczenia.

Rozkład temperatury i przekazywanie ciepła

System elektrycznego ogrzewania podłogowego zapewnia komfortową temperaturę w pomieszczeniu na każdej wysokości. Ciepło emitowane przez powierzchnię podłogi unosi się stopniowo do góry, stwarzając warunki najbliższe idealnemu profilowi zgodnie z fizjologią człowieka. W przypadku ogrzewania ściennego i sufitowego ciepło przekazywane jest poprzez promieniowanie do pomieszczenia oraz osób i przedmiotów w nim przebywających. Efekt uzyskuje się dzięki stosunkowo dużej powierzchni grzewczej o niewysokiej temperaturze, Jest to niewątpliwie zaleta tego rodzaju ogrzewania.

Kiedy grzeje podłoga

Gdy płaszczyzną grzewczą jest podłoga, kluczową rolę odgrywa właściwa jej izolacja, by ciepło nie przedostawało się np. do gruntu (w przypadku podłóg na gruncie). Należy jednak pamiętać, aby nie układać przewodów grzejnych na samej izolacji, ponieważ może to doprowadzić do ich przegrzania. Przewody układa na cienkiej warstwie wylewki, a następnie wykonuje się następną jej warstwę. W budynkach, w których nie ma możliwości odpowiedniego przygotowania wylewki (np. remontowane mieszkania) przewody grzejne instalowane są w warstwie kleju. Ważną rolę odgrywa rozstaw przewodów grzejnych. Zapotrzebowanie cieplne pomieszczenia zmniejsza się w kierunku do środka pomieszczenia. Dlatego przewody grzejne w obszarze większego zapotrzebowania cieplnego (strefa brzegowa) są z reguły układane z większym zagęszczeniem, niż w strefie przebywania ludzi. Przewody można układać w kilku wariantach:

ślimakowym – pozwala uzyskać równomierną temperaturę powierzchni wzdłuż całego obwodu grzewczego. Jego zaletą jest łatwe układanie przewodu na łukach o promieniu 90°.
pojedyncza wężownica meandrowa w obszarze łuków 180°, w tym przypadku należy koniecznie zwrócić uwagę na dopuszczalny promień gięcia przewodu.
podwójna wężownica meandrowa – tak jak w przypadku układu ślimakowego, uzyskuje się równomierną temperaturę powierzchni wzdłuż całego obwodu grzewczego oraz w obszarze łuków 180°. W tym przypadku również należy zwrócić uwagę na dopuszczalny promień gięcia przewodu.

W sytuacji, gdy chcemy wspomóc istniejący już system ogrzewania systemem ogrzewania podłogowego, warto zastosować maty grzewcze. W tym przypadku warstwa pokrycia może być bardzo cienka, dzięki czemu budowa systemu ogrzewania nie obniża znacząco wysokości pomieszczenia.

Podłoga z płytek, ale czy tylko…?

Najczęściej zastosowanie elektrycznego ogrzewania podłogowego kojarzy się z podłogą wykonaną z płytek (lub innym kamiennym wykończeniem). Dzisiejsza technologia umożliwia jednak wykorzystanie systemu elektrycznego ogrzewania pod podłogą drewnianą, panelami czy wykładziną, jednak wartość oporu cieplnego materiału posadzki nie może przekraczać 0,15 m2K/W. Jeżeli klient decyduje się na zastosowanie któregoś rodzaju wspomnianych wykończeń, należy dopilnować, aby materiał (panele, wykładzina dywanowa) miał atest do wykorzystania z ogrzewaniem podłogowym. W przypadku wykończenia wierzchniej warstwy podłogi materiałem z drewna lub tworzywa sztucznego, stosujemy maty grzewcze niższej mocy, niż w przypadku podłóg z płytek. Parametry pokryć drewnianych, które mogą być użyte w połączeniu z ogrzewaniem podłogowym:

drewno miękkie, o ciężarze 400-600 kg/m3 (sosna) – maksymalna dopuszczalna grubość pokrycia to 2 cm,
drewno twarde, o ciężarze większym od 600 kg/m3 (buk, dąb) – maksymalna dopuszczalna grubość pokrycia to 3 cm.

Wykładziny dywanowe przykleja się do powierzchni, aby uzyskać lepsze przewodzenie ciepła. Grubość takiej wykładziny nie powinna przekraczać 10 mm (to samo dotyczy paneli podłogowych). Należy pamiętać, że nie wolno przykrywać ogrzewanej podłogi żadnymi materiałami mogącymi zablokować odprowadzanie ciepła, takimi jak np. grube dywany o dużej powierzchni. Może to doprowadzić do uszkodzenia elementu grzejnego wskutek przegrzania podłogi. Konsekwencją może być również zła praca automatyki sterującej.

Mimo iż wydaje się to kwestią oczywistą, należy wspomnieć, że w miejscu ułożenia przewodów grzejnych nie należy ustawiać mebli, spod których nie będzie wydostawać się ciepło. Meble powinny mieć nóżki, listwy lub cokół o wysokości co najmniej 4 cm. Najlepiej jest zaprojektować umeblowanie przed ułożeniem ogrzewania podłogowego. Preferowane zastosowania elektrycznego odgrzewania podłogowego to: domy mieszkalne – szczególnie polecane do łazienek i kuchni (komfortowy sposób na podgrzewanie zimnych posadzek), obiekty usługowe, handlowe, instalacje przeciwoblodzeniowe (przed garażami, lokalami użytkowymi), obiekty zabytkowe i sakralne.

Autor: Monika Wiśniewska

Więcej informacji w artykule na stronach 26–29 Polskiego Instalatora 10/2012.

Foto: Energia i Budynek