Jak prawidłowo wykonać dezynfekcję termiczną instalacji?

Często mówimy „woda to życie”, ale woda w pewnych warunkach może również nieść ze sobą niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia.

Jednym z tego typu zagrożeń, mogą być bakterie Legionelli, które wywołują chorobę Legionella Pneumonia (tzw. choroba legionistów). Nazwa choroby pochodzi od pierwszego odnotowanego przypadku zachorowania powiązanego z obecnością wspomnianej bakterii w instalacji wodnej. Miało to miejsce w 1976 roku, podczas zjazdu amerykańskiej organizacji kombatanckiej American Legion. Zachorowało wówczas 211 osób, w tym 34 zmarło.

Oszacowanie ilości zachorowań w Polsce na tzw. chorobę legionistów jest niezwykle trudne, gdyż część przypadków ciężkiego zapalenia płuc zazwyczaj nie jest kojarzona z bakterią Legionelli. Zagrożenie spowodowane zarażeniem jest bardzo wysokie, ponieważ szacuje się, że śmiertelność spowodowana tą chorobą wynosi kilkanaście procent w przypadkach prawidłowo leczonych (szacunkowe dane z USA podają około 15000 przypadków śmiertelnych w ciągu roku).

Przepisy dotyczące przeciwdziałaniu Legionelli

W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [10] w § 120 zapisano m.in.: „W budynkach, z wyjątkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, w instalacji ciepłej wody powinien być zapewniony stały obieg wody, także na odcinkach przewodów o objętości wewnątrz przewodu powyżej 3 dm³ prowadzących do punktów czerpalnych”. „Instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać uzyskanie w punktach czerpalnych wody o temperaturze nie niższej niż 55ºC i nie wyższej niż 60ºC”.

„Instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać przeprowadzanie ciągłej lub okresowej dezynfekcji metodą chemiczną, lub fizyczną (w tym okresowe stosowanie dezynfekcji cieplnej), bez obniżania trwałości instalacji i zastosowanych w niej wyrobów. Do przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbędne jest zapewnienie uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niższej niż 70ºC i nie wyższej niż 80ºC”.

Informacje dotyczące Legionelli zostały również umieszczone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi:

„§ 18. Minimalna częstotliwość pobierania próbek ciepłej wody oraz procedury postępowania w zależności od wyników badania bakteriologicznego, przez podmioty wykonujące działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz właścicieli lub zarządców budynków zamieszkania zbiorowego, oraz budynków użyteczności publicznej, w których w trakcie ich użytkowania wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny, są określone w części B załącznika nr 5 do rozporządzenia”.

Dezynfekcja termiczna jest jednym z podstawowych sposobów zapobiegania rozwojowi bakterii Legionelli, niestety prawidłowe jej przeprowadzenie bywa bardzo trudne, a w niektórych przypadkach wręcz nie możliwe jeśli nie zastosujemy odpowiednich rozwiązań technicznych w instalacji. Inżynierowie firmy Caleffi analizując najczęstsze problemy, z którymi spotykają się nasi klienci podczas pracy instalacji, dostarczają rozwiązania dostosowane do ich potrzeb. W taki właśnie sposób powstała cała seria produktów przeznaczonych dla optymalizacji procesów dezynfekcji termicznej, w skład której wchodzą między innymi Legiomix®, Legiomix® 2.0, Legioflow® oraz zawory z serii 116.

Legiomix®

Projektując zawory Legiomix® jako główny cel postawiliśmy sobie dostarczenie produktu, który pozwoliłbym całkowicie w sposób automatyczny realizować proces dezynfekcji termicznej. Bazą całego systemu jest zawór mieszający sterowany za pomocą siłownika, który pozwala nam na utrzymanie temperatury ciepłej wody użytkowej na stałym poziomie w trakcie normalnej pracy instalacji, oraz jej zmianę w trakcie rozpoczęcia samego procesu dezynfekcji (oczywiście za podniesienie temperatury wody zasilającej odpowiedzialne jest źródło ciepła zastosowane w układzie). Sercem tego układu jest regulator cyfrowy, który steruje wszystkimi procesami, co pozwala na:

• precyzyjne ustawienie czasu wykonania dezynfekcji – tygodnia, dnia, godziny
• ustawienie długości trwania dezynfekcji
• wybór jednego z czterech programów dezynfekcji
• sprawdzenie przebiegu procesu dezynfekcji


Zawór może współpracować z instalacją BMS budynku, co sprawia, że idealnie wpisuje się w ideę tworzenia inteligentnych budynków.

Legioflow®

Zgodnie z ww. Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury woda w punkcie czerpalnym powinna mieć temperaturę nie niższą niż 55^oC, co może stanowić poważne zagrożenie dla nieświadomego użytkownika (np. dzieci). Inżynierowie firmy Caleffi również w tym przypadku rozwiązali problem tworząc zawory z serii Legioflow®. W kompaktowym korpusie umieszczono termostatyczny zawór mieszający oraz specjalne obejście uruchamiane za pomocą ręcznego pokrętła lub siłownika termicznego, pozwalające na wykonanie dezynfekcji termicznej do punktu poboru. Pracę zaworu pokazano na schematach zamieszczonych poniżej.

Siłownik zaworu może zostać podłączony do instalacji BMS, dzięki czemu kontrola procesu dezynfekcji jest jeszcze skuteczniejsza.

Zawory z serii 116

Ostatnim z produktów, który uzupełnia pełny pakiety nowoczesnego zarządzania procesem dezynfekcji termicznej, jest zawór z serii 116. Jest to element stosowany w instalacji cyrkulacji c.w.u. w celu równoważenia poszczególnych obiegów. Dodatkowo zawór ten, może być wyposażony w specjalną wkładkę do współpracy z siłownikiem termicznym. Po zastosowaniu siłownika możemy sterować procesem dezynfekcji w poszczególnych strefach budynku. Takie rozwiązanie ma szczególne zastosowanie w przypadku budynków hotelowych oraz szpitali, gdzie zakresem dezynfekcji możemy objąć np. tylko jedno piętro, które na jej czas może zostać wyłączone z użytkowania, dzięki zastosowaniu elementów przedstawionych poniżej proces dezynfekcji termicznej może być przeprowadzany w sposób automatyczny z uwzględnieniem charakterystyki budynku i bez znaczącej ingerencji w jego funkcjonowanie.